Het verscholen dorpsgezicht van Winthagen

Peter Crombach

De Groene Hotspot

“Als een haas in het gras, zo ligt Winthagen verscholen in het Zuid-Limburgse landschap. Winthagen met zijn karakteristieke boerderijen uit Kunradersteen. Deze aan mergel verwante zandsteen is afkomstig uit nabijgelegen groeves. Wie goed rondkijkt ontdekt veel details die verhalen over de rijke en eeuwenoude geschiedenis. Stoere muurankers, sluitstenen boven poorten met geheimzinnige initialen, romantische vakwerkfragmenten.

 

Een authentiek bakhuis en een devoot kapelletje. Steile hellingen met intieme holle wegen. En dat alles ondergedompeld in rust die slechts verbroken wordt door een blaffende hond of het klokje van het kapelletje. Naast het (terechte) predikaat ‘beschermd dorpsgezicht’ verdient Winthagen het om een Groene Hotspot te zijn!”

Beleef Winthagen en omgeving
Winthagen is een klein gehucht gelegen in de gemeente Voerendaal. De bewoning in Winthagen is ontstaan vanuit de pachthoeve Winthagerhof. De hoeve wordt reeds vermeld in 1448. Winthagen heeft een beschermd dorpsgezicht. Winthagen is omsloten door agrarisch gebied. Ten westen van Winthagen vind je de Kunderberg, een groot natuurgebied met onder meer dagzomend kalkgesteente, soortenrijke kalkgraslanden en enkele kalksteengroeves.

Land van Kalk
De gemeente Voerendaal wordt ook wel het land van kalk genoemd. Het Land van Kalk is een samenhangend geologisch gebied, dat zo’n 70 miljoen jaar geleden is gevormd en waarvan de kalklagen aan de oppervlakte komen. In het gebied zijn hellingen met een unieke kalkvegetatie, graften, groeven en kalkovens te vinden. Hier werd vroeger en wordt nu opnieuw de zeer kalkrijke Kunradersteen gewonnen.

Gentianen
Door de kalkrijke graslanden kunnen onder meer de duitse gentiaan en de franje gentiaan op de Kunderberg groeien. Gentianen zijn wettelijk beschermde plantensoorten.
De franje gentiaan wordt 8 tot 25 cm hoog en heeft een vierkantige stengel. De grondbladeren zijn stomp spatelvormig. De stengelbladeren zijn lijnvormig, maar kunnen soms ook lancetvormig zijn en hebben één- tot drie nerven. De stengel draagt één bloem. De bloemkroon heeft vier slippen en is 2,5-5 cm lang. De slippen hebben een lange franje, vandaar de naam franjegentiaan.

Het zoemertje zingt alleen bij zonnig weer
De habitat van het zoemertje (sprinkhaan) bestaat uit droge en schrale terreinen zoals droge heide en kalkgraslanden. De kleur is groen, de opstaande randen van het halsschild zijn duidelijk licht van kleur en ietwat naar elkaar gebogen in het midden. De achterlijfspunt is met name bij de mannetjes fel rood gekleurd. Het zoemertje is als volwassen insect te zien van juli tot september en is vooral actief tussen negen uur in de ochtend en zeven uur in de avond. De zang bestaat uit een pulserend geknars dat in volume toeneemt en tot op 8 meter te horen is. Deze sprinkhaan zingt alleen bij zonnig weer.